این مطلب را حدود دو سال پیش در قالب نامه برای یکی از دوستان عزیز م نوشتم با کسب اجازه آن را تقدیم دوستان سایت می کنم :
کتاب طنز "هی شعر تر انگیزد " جناب سعید بیابانکی را خواندم اگرچه غالب اشعار این کتاب را در فضای مجازی خوانده بودم ولی حسن چاپ مجموعه های شعر این است که با تمرکز بیشتر و همه جانبه تری می توان در خصو ص شعر یک شاعر به نقد و داوری نشست
اول آنکه در جامعه ما موجی است که شاعر و بسیاری از شاعران طنز پرداز امروزی بر ان نشسته است و این موج همان سلیقه مخاطب عام ایرانی است که مسایل اروتیک و جنسی محفلش را گرم می کند و الحق جناب سعید بیابانکی در این کتاب سعی کرده است که این علاقه و پسند مخاطب را بی جواب نگذارد و با بکار بردن فوجی از کلماتی مثل ریمل و خط لب و مانتو کوتاه و زن در راستای ایجاد فقط یک فضای جنسی (البته نه عریان )و نیز زن ستیز تلاش خود را قلمی نموده است
جالب توجه است که شاعر در ترسیم همین فضا نیز بسیار سطحی و غیر هنری عمل می کند و انصافا در برابر غزل پست مدرن گویانی مثل سید مهدی موسوی در ترسیم چنین فضاهایی عقب مانده است ابیاتی مثل "به زندگی می چسبم و به شوهر / گور بابای فیس زن برادر/ و یا كلماتي مثل "زن ذلیل" نشان دهنده این است که شاعر به شدت تخت تاثیر لایه های عوامانه ترسیم گر این گونه فضاها ست
تکلیف بیابانکی در میانه ی این گونه اشعار مشخص نیست ادمی نمی داند که شاعر از یک دیدگاه روشنفکرانه به قضیه نگریسته است و یا از موضع یک آسیب شناس اجتماعی چرا که او اویزان همه ی این پنجره هاست به دلیل بعضی از جزئی نگری ها روشنفکرنما ست و روشنفکر نیست چرا که زن ستیزی و هجو های یک سو یه در شعرش آشکار ست و اسیب شناس نیست چرا که ادمی تقریر محل نزاعش را (در خصوص فضاهای اروتیک )در نمی یابد
نکته دیگر آن است که بخشی از طنز کتاب طنزهای جدی نیستند و بیشتر به سمت هزل و شوخی گرایش پیدا کرده اند که شواهد فراوانی را در مجموعه (هی شعر تر انگیزد) می توان یافت
و اما طنز های سیاسی اجتماعی بیابانکی هنر مندانه ، نیش دار و گزنده است تنها چیزی که مخاطب را در لابلای این اشعار رنج می دهد تردید در مورد صداقت شاعر است که با نعل وارونه زدن و گاهی به میخ و گاهی نعل زدن این عدم صداقت ونداشتن یک رویه مشخص روشن می شود گاهی این طنز ها آنقدر تند است که ادم احساس می کند گه چگونه کتاب مجوز دریافت کرده است
و اما شاه بیت این کتاب "چون دمد توی صور اسرافیل /قطر سنگ مزار یعنی کشک /می تواند ما را به این نتیجه برساند که چقدر شاعر استعداد طنازی را در وجود دارد که آن را به خاطر رعایت پسند مخاطب به کار نبسته است
و در قسمت هایی که این استعداد به فعلیت رسیده است ابیاتی درخشان تولید شده است
و اما بعضی از ابیات تا سرحد جنون فاحعه امیز توهین کننده و ضد انسانی است مثل این بیت "ضعیفه تاقچه بالا ندازچرا ناز می کونی /تو همین پارکا دویسا دختری فراری هس" که جناب بیابانکی اگر خود را به جای یکی از پدران همین دختران فراری قرار دهد که به هر دلیلی این مشکل برایشان فراهم شده است با خواندن این بیت چه خواهد کشید وقتی این باور برایش پیدا شود که اولین نگاه یک طنز پرداز به یک دختر فراری نگاهی جنسی است بله ،بیابانکی خواهد گفت این یک واقعیت است که در جامعه رذل ما وجود دارد من با این حرف موافقم اما شاعر طنز پردازی مثل سعید بيابانكي نباید به این واقعیت بخند د و با ان شوخی کند بلکه باید آن را به نحویی ارایه دهد که حاصل خنده ای تلخ باشد نه خنده ای که حاصل استهزاء و توهین است خندیدن بر بعضی از مشکلات و جنایات ممکن است وجهی داشته باشد اما در این خصوص به شدت غیر انسانی است
و بعضی از ابیات به شدت زن ستیز و عام پسند است و کلا به دور از نقد رفتاری مشخص "در این زمانه نامرد زن ذلیل مجوی /زنی که که سینه ی او خالی از حسد باشد در این بیت به جای اینکه بیابانکی منتقد حسد باشد منتقد زن است که هیچ تقصیری بابت زن بودن خود ندارد و در این قضیه کلا بی تقصیر است می گویند همیشه مرحوم مدرس به هیکل درشت رضا خان گیر می داد و حرف های با مزه می زد در کتاب سه دیدار نادر ابراهیمی از قول قهرمان داستان که آقای خمینی می باشد خطاب به مدرس گفته می شود: که آقا شما وقتی به هیکل بزرگ رضا خان گیرمی دهید انسان با خودش می گوید رضا خان که در به وجود اوردن این هیکل درشت نقش نداشته است ویا هیکل ضعیف شما را در نظر می گیرد و می گوید حتما جناب مدرس می خواسته است به نوعی عقده گشایی کند در این جا نيز اگر شاعر معتقد اشت كه در دنیا زنی نیست که حسد نداشته باشد گناهی بر اين زن نیست چرا که بدون اختيارش زن افریده شده است و با این قتوا حسد هم باید داشته باشد واین همان استدلات عامیانه و سطحی است که شاعر متاسفانه دچار ان گشته است
و در نهایت بعضی از ابیات جناب بیابانکی فقط یک شوخی صرف و سطحی است و توهین اور "زنم بشو که پس از چند ماه دور برت سه جفت کره خر قد و نیم قد باشد