نقد شعر مهم است
جمع كردن جوانان و طلاب شاعر، كار بسيار خوبى است. بايستى به قدر همه‌ى استعداد و تا جايى كه امكان دارد، اين ذهن كشانده بشود. به نظر من، بى‌نهايت هم است و خيلى مى‌شود كار كرد؛ منتهاى مراتب، كار صرافى و نقادى شعر را جدى بگيريد.
انقلاب، خصوصياتى دارد. يكى از آنها اين است كه هر كسى احساس آزادى مى‌كند. طبع انقلاب اين است كه زنجيرها را مى‌گسلد و هر كسى احساس آزادى مى‌كند. البته زنجيرهايى از قانون را مى‌بندد؛ اما آن زنجيرهايى كه به مرور زمان به وجود آمده، انقلاب كه اينها را نمى‌بندد، اينها هم كه خودش به وجود نمى‌آيد. بنابراين، همه احساس آزادى مى‌كنند و اين چيز خوبى است؛ منتها من و شما بايد توجه داشته باشيم كه اين آزادى‌يى كه احساس مى‌شود، يك‌جا ـ مثلاً در شعر ـ خرابكارى نكند.
در سابق، اگر كسى در محيطهاى ادبى، شعرى مى‌خواند كه به‌هرحال مورد تأييد نبود، به‌طور طبيعى آن را طرد مى‌كردند. البته نمى‌خواهم بگويم كه در سابق هرچه شعر بود، خوب بود. نه، در سابق هم شعر چرند و شاعر بى‌ربط زياد داشتيم؛ كم هم نبودند، فراوان بودند و خيلى از آنها هم در حال حاضر هستند. اين، هيچ به معناى آن نيست كه بخواهم بگويم در آن‌وقت از جهتى بهتر بود؛ اما اين بود كه در آن‌وقت شعراى جوان، با اساتيد خودشان همسو بودند. الان بسيارى از شعراى جوان، با اساتيد شعر همسو نيستند؛ پس، راه استفاده‌ى از آنها بسته است. مثلاً همين اخوان (اميد)، درست است كه شعر كلاسيكش واقعاً شعر بسيار متوسطى است ـ هرچند خودش خيال مى‌كند كه شعر كلاسيكش خيلى خوب است ـ اما شعر نوى او خوب است و وى جزو اكابر اين فن مى‌باشد. با اين حال، شماها نمى‌توانيد از او استفاده كنيد؛ نمى‌توانيد برويد با او بنشينيد؛ چون او اصلاً شماها را نفى مى‌كند؛ شماها هم او را بكلى از رگ و ريشه نفى مى‌كنيد. مى‌بينيد كه اين راه بسته است. اين است كه الان چون آن راه وجود ندارد، شما در ميان خودتان بايد مسأله‌ى نقادى و صرافى و تصحيح شعر را جدى بگيريد و نگذاريد كه خداى نكرده كسى با تصور شعر گفتن، همين‌طور مدتى رشد كند و گروهى هم با او
 رشد نمايند. اين را خيلى دقت كنيد[1].
نسبت به شعر سختگيرى كنيد
بحمدالله امروز ما خوانندگان خوب داريم. خدا را شكر كه صاحب فكر و صاحب نظر سياسى و صاحب انگيزه زياد است و در اشعار و خواندنهاى شما كه در بعضى از مناسبتها آنها را مى‌شنويم و مشاهده مى‌كنيم، واقعا چيزهاى خوبى پيدا مى‌شود؛ اما توجه كنيد كه نسبت به شعر سختگيرى كنيد.
اين جلسه، جلسه مناسبى براى اين‌كه من بنشينم و بگويم كدام بيت، اگر اين‌طور بود، بهتر بود يا چه اشكالى داشت، نيست؛ اما اين كار بايد در مجامع ادبى انجام بشود. يعنى همين شعرى كه خودتان سروده‌ايد و ممكن است خوب هم باشد ـ قضاوت كلى نمى‌كنم ـ آن را در يك مجمع ادبى، وسط بگذاريد و به هر كسى كه آن شعر را نقد كند و اشكال بجايى بر اين شعر وارد نمايد، جايزه بدهيد تا قوى بشود. يا از اشعار خوبى كه ديگران دارند و يا از اشعار خوب خودتان استفاده كنيد. سعى كنيد اين گونه سطح شعرها را بالا بياوريد.[2]
در جلسات، شعر را كامل نقد كنيد
هنر خوب لازم است. حالا شما كارتان در باب هنر، كار شعر است؛ ان‌‌‌‌‌‌‌شاءاللَّه بايد هر چه بهتر و هرچه بيشتر آثار قدما و آثار اساتيد را بخوانيد، در آنها متوقف نباشيد، اما از نيكوئيهاى آنها اصلاً صرف‌‌‌‌‌‌‌نظر نكنيد و به آنچه كه تا حالا گيرتان آمده قانع نباشيد. من عرض بكنم تعريفهائى كه اول كرديم همه‌‌‌‌‌‌‌اش درست، اما اين معنايش اين نيست كه شعرهاى جوانهاى خوب و عزيز ما ـ كه ميخوانند و واقعاً تحسين ما را بر مى‌‌‌‌‌‌‌انگيزند ـ بى‌‌‌‌‌‌‌عيب است؛ نه، اينجا به آن معنا جلسه‌‌‌‌‌‌‌ى نقادى نيست كه آدم بنشيند، نقد كند و عيار شعر را مشخص بكند؛ والّا اگر پاى عيارسنجى باشد، اشكالاتى وارد خواهد شد. بايد اين اشكالات را خودتان پيدا كنيد. حالا اگر جلساتى مخصوص اين كار داريد ـ مثل آن انجمنهائى كه قديم ما در مشهد داشتيم و رفته بوديم و ديده بوديم؛ در تهران هم شنيده بوديم كه كم و بيش بود؛ اما نه به آن غلظت و استحكام مشهد؛ البته بنده جلسات تهران را شركت نكرده بودم و نديده بودم؛ اما مشهد خيلى جلسات خوبى بود؛ شعر را چكش‌‌‌‌‌‌‌كارى ميكردند ـ كه چه بهتر، اين خيلى خوب است، در آن جلسات شعر را كامل نقد كنيد؛ اگر هم نيست خود شما نگاه كنيد، دقت كنيد، فكر كنيد و عيب‌‌‌‌‌‌‌جويانه و با نگاه انتقاد به شعر خودتان نگاه كنيد تا ان‌‌‌‌‌‌‌شاءاللَّه اين را كامل كنيد. به نظر من اين ميشود. انس با شعر اساتيد موجب ميشود كه انسان بهتر بتواند بعضى از عيوب شعر خودش را پيدا كند[3].