...ك الكوثر

نوري از مكٌه درخشيد و جهان را بگرفت

فاطمه ظاهر شد

نور در نور : به دامان پيمبر بنشست

به نواي تكبير

و شروعش بركت

يس مبارك بادا

كه ار آغاز ، همه نيكي بود .

خير بسيار ،

بگو !

« ...ك الكوثر »

22 / 2 / 1391

حكيم ابوالقاسم فردوسي

ژول مول ، پژوهشگر فرانسوس در ادبيٌات جهان ،كه شاهنامه فردوسي را به نثر فرانسه ترجمه و آن را به نقدكردن نشسته است مي نويسد :

« آنجا كه سراينده از روح ملٌي راستين به شور آمده باشد دستاوردش به زودي همگاني مي شود »(1)

فردوسي نه اشعاري آنچنان زيبا و نغز و مستحكم از نظر شكل دارد ؛ و نه ، با توجٌه به حجم شاهنامه ، آنچنان غني و آموزنده و پرمحتوا .

آنچه كه از وي يك حكيم ساخته است فلسفه ي شاهنامه اوست : شناخت و شناساندن ايران و ايراني با همه ي خوبي ها و بدي هايش . در شاهنامه اگر رستم هست شغاد نيز هست ؛ و اگر سياوش هست كيكاووس نيز هست ؛ و با اينهمه نه رستم براي فردوسي هدف شعر و بنابر اين تاريخسرايي است ؛ و نه شغاد . او نيكي را نزد رستم و بدي را نزد شغاد ، شخصيٌت هائي كه يا در افسانه ها وجود داشته اند يا به احتمال بسيار بيشتر خود به وجود آورده است ؛ يا نهايتا" اقتباس كرده است ، به توصيف مي نشيند ؛ و به اين ترتيب قبل از همه به محمود غزنوي ، پس از او به درباريان و سپس به تمام سست عنصران متوجٌه و متملق آنان نه تنها گوشزد مي كند ، بلكه مي فهماند ؛ كه « هركسي پنج روزه نوبت اوست » ، « مقام و سلطه بر مخلوقات باريتعالي ماندني نيست » ، « و از هركسي فقط دو چيز ميماند : نيكي و بدي » .

حكيم توس بنا به مرام خود شخصيٌت هائي چون جمشيد ، ايرج ، فريدون ، و...كه نه خود حضور داشته اند و نه باقيماندگان و طرفدارانشان بر سرير قدرت بوده اند تا در برابر سروده هايش صله بپردازند خصايلي نيكو مي شمارد تا مردم را به داشتن چنين خصايلي هدايت كند .

عنصري و فرخي سيستاني و عسجدي و نظاير آنها شخصيٌت هائي چون محمود غزنوي ، مسعود غزنوي ، و... را كه حضور داشته و بر سرير قدرت بوده اند ، بدون كوچكترين شكٌ و ترديدي به منظور گرفتن انعام و صله به مدح و در واقع به چاپلوسي و تملق مي نشينند ؛ و داراي خصايلي مي شمارند كه فاقد آن خصايل بوده اند ؛ و مردم نيز از چنين فقداني آگاه :

عنصري و عسجدي كمتر از صد سال عمر مي كنند .

حكيم توس بيش از هزار سال عمر كرده است ؛ و همچنان هم زنده است و زنده خواهد بود .

(1) « راستين » از آنجاست كه وي مي توانست حقيقت تاريخ ، مذهب ، فرهنگ و زبان كشورش را بنا به ميل محمود غزنوي « تحريف » كند و طلا بگيرد . روشي سوداگرانه كه نزد بسياري از شعراي هر مرز و بومي وجود داشته است ، دارد و خواهد داشت . امٌا به اين « خيانت » به خلق خود و به طور كلٌي بشريٌت تن نداد .